REFRANEIRO DE DECEMBRO: O DÍA DE SANTA LUCÍA

Santa Lucia, il giorno più corto che ci sia

O refraneiro galego é rico en refráns relativos ao día de Santa Lucía.  E... tamén o italiano, coma podemos comprobar no que escollemos para o inicio desta entrada que, por certo, alude á falsa crenza de que a noite do 13 de decembro, festividade de Santa Lucía, é a máis longa do ano.
Pero, por que existe esta crenza? Temos que remontarnos ao século XVI cando o Papa Gregorio XIII decide cambiar o calendario xuliano (chamado así por Xulio César) para facelo máis exacto corrixindo o desfase acumulado. Elimináronse 10 días do calendario e do xoves 4 de outubro de 1582 pasouse ao venres 15 de outubro. Así, o día de Santa Lucía, segundo o calendario xuliano, coincidía co solsticio de inverno e a memoria popular gardou ben a data a teor do refraneiro.

• O día de santa Lucía mengua a noite e medra o día.
• O que non é o día de Santa Lucía, é pro outro día.
• Pola santa Lucía xa medra un palmo o día.
• Pola santa Lucía xa o caldo alumía.
• Por santa Lucía medra o día unha pisada dunha galiña.
• Por santa Lucía non cae a noite como o día.
• Por santa Lucía saca da noite e mete no día.
• Por santa Lucía, o allo quer ve-lo día.
• Por santa Lucía medra o día unha pisada dunha galiña.

No refraneiro castelán  tamén atopamos numerosos refráns para este día:

• Santa Lucía, el más corto de los días.
• Por Santa Lucía, acorta la noche y alarga el día.
• Por Santa Lucía, mengua la noche y crece el día. 
• Por Santa Lucía, achica la noche y agranda el día.
• En llegando Santa Lucía, un palmo crece el día.
• Por Santa Lucía crecen los días la patica de una gallina.
  
  
  
  Para saber máis:
• "La noche de Santa Lucía" de José Miguel Viñas en Divulgameteo.
• "El cómputo del tiempo" en Proyecto Palladium.
• "El calendario gregoriano y los diez días que nunca existieron" en El País (4/10/2016). 

Por certo, tamén temos outro refrán en galego que di: " Se para Santa Lucía non hai neve na pía, haina para o outro día."